موتور دیزل

تاریخچه موتور دیزل

موتور دیزل یکی از تجهیزات صنعتی مورد نیاز در جوامع امروز است. آکرید استوارت در سال1890 میلادی حق تولید موتورهایی که در آن ها هوای خالص درون سیلندر متراکم شده و سپس سوخت به داخل این هوای متراکم شده تزریق می شد تا از اشتعال پیشرس جلوگیری شود را بدست آورد. سپس به منظور بهبود کارکرد این نوع از موتورها ، دکتر رودولف دیزل آلمانی توانست حق امتیاز تولید موتورهایی که در آن ها بلافاصله پس از تزریق سوخت به داخل سیلندر ، اشتعال سوخت انجام می گرفت را کسب نماید. در این موتور ها، بر اثر تراکم زیاد هوا ، اشتعال موجب تولید حرارت زیادی می شد . البته دکتر دیزل در ابتدا تمایل داشت که در این موتور دیزل ها از پودر زغال سنگ به عنوان سوخت استفاده نماید، اما به سرعت متوجه شد که استفاده از نفت مناسب تر است.

موتورهای دیزلی همواره به عنوان موتورهای پر سر و صدا ، بد بو و کم قدرت مورد استفاده قرار گرفته اند، اما زمانی که موتور دیزل و سیستم های تزریق آن در دهه 1980 اصلاح  شدند، این وضعیت تغییر کرد. در سال 1985 در انگلستان، در مقایسه با سال  1980 که در آن حدود 5380  موتور دیزلی فروخته شد، تقریبا 65،000 موتور دیزلی به فروش رسید.

موتور دیزل چیست؟

موتور دیزل نوعی موتور احتراق داخلی (درون سوز) است که در آن سوخت و هوا با تراکم بسیار بالایی بدون جرقه زدن  با هم ترکیب شده و در نتیجه ی این امر ، احتراق بدون عمل انفجار صورت می گیرد. در نگاه کلی تر می توان گفت  به موتورهایی که بدون نیاز به جرقه ی الکتریکی ماده ی سوختنی را شعله ور می کنند ، موتور دیزل می گویند . بنابراین در این نوع موتورها نیازی به شمع جرقه زن نیست.

انواع موتورهای دیزلی

موتور دیزل ها را می توان بر مبناهای متفاوتی تقسیم بندی نمود.اما به طور کلی می توان گفت که این موتور ها به چهار دسته ی اصلی زیر تقسیم  می شوند:

  1. موتور دیزل دو زمانه
  2. موتور دیزل چهار زمانه
  3. موتور دیزل V (خورجینی)
  4. موتور دیزل خطی

موتور دیزل دو زمانه

در این نوع موتورهای دوزمانه سوپاپ تنفس هوای تازه وجود ندارد، و به جای آن در فاصلهٔ معینی از سرسیلندر، مجراهایی در بدنهٔ سیلندر تعبیه شده‌است؛ که پیستون در قسمتی از مسیر خود جلوی آن‌ها را می‌بندد. اصول کار این موتورها در دو زمان است، که در واقع در هر دور چرخش میل‌لنگ اتفاق می‌افتد.

موتور دیزل چهار زمانه

پیستون از بالاترین مکان خود به طرف پایین‌ترین مکان خود در سیلندر حرکت می‌کند. در این زمان سوپاپ تخلیه بسته‌ است و سوپاپ هوا باز است. با پایین آمدن پیستون یک خلأ نسبی در سیلندر ایجاد می‌شود و هوای خالص از طریق مجرای سوپاپ هوا وارد سیلندر می‌شود. در انتهای این زمان سوپاپ هوا بسته شده و هوای خالص در سیلندر حبس می‌گردد.

موتور دیزل V (خورجینی)

در این مدل، سیلندرها و پیستونها در یک ردیف و در دو صفحهٔ جداگانه قرار می‌گیرند یعنی در راستای محور میل‌لنگ به شکل حرف وی (V) انگلیسی دیده می‌شوند. این نوع پیکربندی نسبت به آرایش خطی، باعث کاهش طول و ارتفاع (و در نتیجه پایین‌تر آمدن مرکز ثقل) و همینطور کاهش وزن موتور می‌شود.

موتور دیزل خطی

در این مدل موتور استاتور و روتور آن از حالت دوار خارج شده‌است به طوری که به جای تولید گشتاور چرخشی، تولید نیروی خطی به صورت طولی انجام می شود. با این حال، موتورهای خطی لزوماً مستقیم نیستند. به‌طور مشخص، بخش فعال موتور خطی تمام می شود، در حالی که موتورهای معمول به شکل یک حلقه پیوسته ایجاد شده‌اند.

سوخت موتور دیزل

سوخت موتورهای دیزل گازوئیل است که در مقایسه با بنزین سنگین تر و روغنی تر بوده، همچنین نسبت به بنزین دیرتر تبخیر شده و در حقیقت می توان گفت که نقطه جوش آن نسبت به آب بالاتر است.

کاربرد موتور دیزل

موتور دیزل در زمینه ی حمل و نقل جاده ای( اکثرا در وسایل نقلیه سنگین جاده ای مانند کامیون ها ،اتوبوس ها، کشتی و قطار و…) ، صنعت ساخت و ساز و راه سازی (در موتورهای لیفتراگ ، لودر ها ، غلطک و بیل مکانیکی) ، در زمینه ی کشاورزی (تراکتور، پمپ های آبیاری و خرمن کوبی ماشین الات) ، در صنعت هواپیماییٰ ، در صنایع و معادن (بهره برداری از منابع طبیعی ، دریل و بیل مکانیکی و…) ، در بیمارستان ها (برای تامین مولد قدرت صنعتی در شرایط اضطراری ) مورد استفاده قرار می گیرد.

مزیت موتور دیزل نسبت به موتور بنزینی

موتور دیزل نسبت به موتور های بنزینی قیمت پایین تری داشته و خاصیت فشره سازی در آن ها قوی تر است. بنابراین می توان گفت که موتور دیزل به همین علت کارایی بیشتری نسبت به انواع دیگر دارد. اگرچه موتور دیزل ها نسبت به موتور های بنزینی به تعویض روغن بیشتری احتیاج دارند.

تقویت قدرت موتور دیزل

ازآنجایی که موتور دیزل عملکرد پایین تری نسبت به نوع بنزینی دارد، بنابراین برای ایجاد قدرت بیشتر در آن ها باید اندازه ی موتور دیزل را افزایش داد که البته این کار موجب زیاد شدن وزن موتور می شود. بعضی از تولید کنندگان، توربوشارژرها را به موتورهای خود اضافه می کنند تا آن ها را از لحاظ عملکرد رقابتی سازند.

موتور دیزلی چگونه کار می کند؟

  • فشرده سازی

شیر ورودی در انتها ی موتور بسته می شود تا پیستون قدرت بیشتری برای فشردن هوا داشته باشد.

  • القا

همانطور که پیستون به طرف پایین حرکت می کند، دریچه ی ورودی باز شده و هوا به داخل کشیده می شود.

  • آتش گرفتن

سوخت در قسمت بالا آتش گرفته و به پیستون نیرو وارد می کند.

  • اگزوز

زمانی که پیستون به سمت پایین حرکت می کند، سوپاپ اگزوز باز شده و گاز سوخته شده در مرحله ی قبل از آن خارج می شود.

تفاوت موتور دیزل با موتورهای بنزینی

نحوه ی عملکرد یک موتور دیزل با نوع  بنزینی آن متفاوت است. اگرچه موتور دیزل و موتورهای بنزینی قطعات مشترکی با یکدیگر داشته و می توان گفت که در عملکرد  هر دو نوع، چرخه ی بالا تکرار می شود.

 در واقع مکانیزم عملکرد در موتور های بنزینی به این صورت است که در اثر مخلوط شدن سوخت  با هوا، جرقه ی الکتریکی ایجاد می شود. اما در موتور دیزل ، احتراق تنها توسط فشرده سازی هوا حاصل می گردد. این نسبت فشرده سازی برای موتور دیزل ها معمولا به صورت 1:20 است، در صورتی که در موتور های بنزینی این نسبت 1:9 است.

در حقیقت فشرده کردن هوا  باعث بالا رفتن دما ی آن شده و در نتیجه حرارت لازم برای تزریق خود به خودی سوخت ( بدون نیاز به جرقه ) تامین می شود. نهایتا عمل احتراق  انجام می گیرد.

تعداد باز و بسته شدن دریچه ی گاز موتور های بنزینی در مقادیر متغیر هوا و در هر ضربه مکش ، مقدار دقیقی است. در صورتی که  موتور دیزل (در هر سرعت موتور )،  توسط یک سیستم غیر متمرکز که فقط توسط شیر ورودی باز و بسته می شود، کار می کند.

هنگامی که پیستون با قدرت به بالا کشیده شده و به انتها می رسد، شیر ورودی بسته شده و سرعت چرخش چرخ ها بیشتر می شود و هوا را در 21%  از حجم اصلی آن پخش می کند.

برندهای موتور دیزل

موتور دیزل پرکینز ، موتور دیزل VOLVO، موتور دیزل موتور سازان ، موتور دیزل LOVOL و…..

لیست قیمت موتور دیزل

کاتالوگ موتور دیزل